Anime-taal VS echt Japans - dattebayo!

Ik ben een vloeiende spreker van het Japans. En toch komt het wel eens voor dat een van mijn leerlingen met een woord komt aanzetten waar ik nog nooit van heb gehoord. Nee, het zijn dan geen dure woorden; het zijn Anime-woorden! 

Anime zijn de immens populaire Japanse animatieseries. Meer dan de helft van mijn leerlingen leert Japans vanwege hun liefde voor Anime. Maar het is wel belangrijk om te weten dat Anime-Japans niet hetzelfde is als algemeen beschaafd Japans. In Anime wordt vaak een heel laag register van de taal gebruikt. Meestal een erg informele vorm tijdens de schattige gedeeltes, en vaak een enorm archaische vorm tijdens de epische gedeeltes. 

Soms gaat Anime nog een stap verder en verzinnen ze volledige dialecten om een karakter meer... 'karakter'... te geven. In de serie Naruto eindigt de hoofdfiguur een zin heel vaak met de uitspraak 'dattebayo'. Moedertaalsprekers van het Japans zullen de betekenis van deze zin enigszins vanuit de contekst en de woordopbouw kunnen afleiden; maar dattebayo is een totaal verzonnen woord! Het klinkt alsof het een dialectvorm had kunnen zijn waarin 'datte' met 'da yo' vermengd is. Deze twee zinnetjes betekenen zoiets als 'zo is het maar net / is het zo?'.

Een ander gek fenomeen komt voor bij Otaku (dieheart Animefans) die niet zo goed Japans spreken. Zij interpreteren vaak woorden op een foute manier. Het karakter Yuudachi van Kantai Collection schijnt als stopwoordje het woord 'ppoi' te hebben. 'ppoi' is een heel normaal Japans achtervoegsel die je aan een ander woord plakt waardoor het de betekenis -achtig of -ig krijgt (wasureppoi = vergeetachtig, nihonppoi = japansig).

Ondanks dat het een beetje vreemd zou klinken, kun je ppoi in feite achter elke zin zetten. En dat is wat Yuudachi ongeveer doet. Buitenlandse fans lijken te denken dat 'ppoi' een een of ander cool straattaal-woord is. Ppoi is inmiddels een echte internetrage geworden

Anime kijken is heel goed om gewend te raken aan de Japanse taal; maar kijk wel uit dat je geen vreemde dingen overneemt. 'Dattebayo' is geen Japans, en overmatig 'ppoi'-gebruik is niet hip. Netzomin als 'kisama' geen gangbaar woord voor is 'jij' en het woord 'ore' (ik) voor niet-vloeiende sprekers vaak beter te vermeiden is.

Ziek zijn in Japan is onbeleefd! Ninjamondkapjes en slechte winden

Deze week ben ik ziek, en heb ik het meerdendeel van mijn Japanse en Nederlandse taallessen moeten verplaatsen. Een goede reden om te praten over ziek zijn in Japan!

In Japan zie je veel mensen met mondkapjes: Masuku. Veel westerlingen denken dat ze deze dragen tegen de luchtvervuiling van de grote steden. Echter is de luchtkwaliteit in Japan heel
erg goed. Vanwege het uiterst-effieciente openbare vervoer rijden er in Tokyo relatief weinig auto's. Mensen dragen een mondkapje als ze ziek zijn. Op deze manier kunnen ze naar hun werk zonder hun collega's aan te steken.

Als je half-ziek in de trein zit zonder mondkapje, vinden mensen dat snel onbeleefd. Zelfs in het openbaar niezen zonder mondkapje kan al enigszins als onbeleefd worden ervaren.

Als iemand in Nederland niest zeggen wij 'gezondheid!', maar in Japan nemen we liever een stap opzij en zeggen we niets. Er is in de Japanse taal ook geen gangbare expressie in deze situatie. Als je dan toch iets wilt zeggen, is 'o-daiji ni' (beterschap) het beste. Maar ook dit is vreemd.De niezer antwoordt dan eventueel met 'sumimasen', of 'shitsurei shimasu' (het spijt me; excuseer mijn onbeleefdheid). Zeg ZEKER geen dankjewel!

Verkouden of ziekig zijn is dus geen reden om thuis te blijven van school of werk. Als je ernstiger ziek bent (zoals bijvoorbeeld griep) kun je van de dokter een papiertje krijgen waardoor je drie dagen thuis mag blijven (het papiertje moet je dan even naar je baas opsturen). Daarna zul je een nieuw briefje moeten aanvragen, of weer aan de slag moeten.

In Japan zijn er eigenlijk maar twee ziektes. 'Infuruenza' (griep, en alle ernstige ziektes die er op lijken), en 'kaze o hiku' (verkouden, en alle kleine ziektes). Nederlanders leggen altijd uitgebreid uit wat hen mankeert ('ik heb de hele nacht moeten overgeven', 'ik heb buikgriep en zit de hele dag op het toilet', 'ik heb een blabla-ontsteking van hier tot Tokyo'), maar in Japan gebruik je eigenlijk alleen maar de woorden Infuruenza en Kaze o hiku.

Infuruenza komt natuurlijk van het Engelse woord Influenza. 'Kaze o hiku' is een werkwoordsfrase en betekent letterlijk 'ik trek een slechte wind (naar mij toe)'. Het woord 'kaze' betekent wind (zoals in kamikaze)  en schrijf je normaal gesproken als 風. Maar in de expressie 'kaze o hiku' schrijf je kaze als 風邪. De uitspraak is gelijk, maar het karakter voor 'slecht' wordt aan het karakter voor 'wind' geplakt. Je kunt het werkwoord hiku natuurlijk ook vervoegen naar de verleden tijd:  Kaze o hiita / Kaze o hikimashita.

Goed. Ik heb infuruenza gehad, dus ik hoef even niet te werken. Hopelijk is het morgen voorbij.

Termen

 Masuku マスク - mondkapje

O-daiji ni お大事 - gezondheid

Sumimasen すみません - het spijt me

Shitsurei shimasu しつれいします - excuseer mijn onbeleefdheid

Infuruenza インフルエンザ - griep

Kaze o hiku 風邪を引く - verkouden zijn 

Leer Japans in Rotterdam of via skype! www.JNconnect.com

JLPT statistieken 2014! En wat heb je aan de JLPT?

December 2014

N5: 48% geslaagd (beginner)
N4: 37% geslaagd (lichtgevorderd)
N3: 37% geslaagd (gevorderd)
N2: 38% geslaagd (vloeiend)
N1: 30% geslaagd (academisch)

Er zijn voor elk niveau dus meer mensen gezakt dan geslaagd. Misschien een tip voor aspirerende exaministen: neem liever een niveau te laag dan te hoog! Overschat je Japanse taalvaardigheid niet.

Wat kun je met de JLPT?

De JLPT is mooie manier om jouw Japanse taalstudie vorm te geven!
N5 is over het algemeen genoeg voor een zomerbaantje in Tokyo. Je kunt zeker nog geen goed gesprek houden, maar je kunt je wel verstaanbaar maken.
Mensen die op een Japanse universiteit willen studeren, of in Japan een academisch-geschoold beroep willen uitoefenen, behoren een N2-certificaat te hebben. Mensen op niveau N2 hebben weinig problemen om zich vloeiend in het Japans uit te drukken.
Slechts voor de studie Geneeskunde (en voor artsen en ander ziekenhuispersoneel) is een N1-certificaat noodzakelijk.  Voor het eerst is de JLPT ook in Nederland af te nemen!

Op 5 July 2015 vindt het examen plaats in Leiden.

japanse taallessen, leer japans in Rotterdam, of via Skype  www.JNconnect.com

Kanji leren, Winne de Pooh en Tetris

Japanse les in Rotterdam! Leer Japans via Skype! Japanse cursus thuis! ga naar　www.JNconnect.com

Kanji. Voor velen het grootste struikelblok bij het leren van de Japanse taal. Ook voor Japanners zelf trouwens. De meeste Japanners kennen er ongeveer 2000, maar er zijn er in totaal meer dan 50.000!

In het Chinees is het leren van deze karakters veel gemakkelijker dan in het Japans. Je leert bijvoorbeeld het teken 生, je leert dat hetleven betekent en je leert dat je het uitspreekt als 'shēng' .In het Japans gaat het leerproces als volgt: Je leert het teken 生, je leert dat het leven betekent, en je leert dat je het uitspreekt als 'i, u, o, ki, na, nama, ha, mu, shoo, sei, asa, iki, ike, ubu, umai, e, oi, gyuu, kurumi, gose, sa, jyoo, sugi, so, soo, chiru, naba, niu, nyuu, fu, mi, moo, yoi of ryuu'.

Juist. Het teken 生 heeft 34 uitspraken. Hoe weet je welke je moet gebruiken? Dat ligt aan het woord waar het in voorkomt, aan de omringende Kanji, en soms is het simpelweg een onvoorspelbare keuze.

Bij Japanse namen zijn er simpelweg geen regels. Ik mag mijn Japanse kind officieel 生 noemen, en besluisten dat je het uitspreekt als Kawaii. De laatste jaren is de babynaam 黄熊 ineens populair geworden. Het bestaat uit de tekens voor geel en beer en wordt uitgesproken alsPuu. Inderdaad, een referentie naar Winnie de Pooh. Er zijn ook mensen die  凸 heten. Hun naam spreek je uit als Tetorisu.

Maar. Wat is een goede manier om Kanji te leren? Mijn tip is om eerst de betekenis van de tekens te onthouden, en dan bekende woorden op te zoeken die de Kanji gebruiken. Het heeft geen zin om alle 34 uitspraken van 生 te leren als je slechts twee woorden kent met dit karakter. Leer eerst dat 生 leven betekent. Vervolgens kom je in jouw woordenlijsten de woorden 生きる(ikiru, leven) en 生まれる(umareru, geboren worden) tegen, en ga je onthouden 'ah, daar gebruik je het karakter voor leven voor!'.

Japanse les in Rotterdam! Leer Japans via Skype! Japanse cursus thuis! ga naar　www.JNconnect.com

JLPT in Leiden. Wat is er mis met de Japanse Taaltest?

www.JNconnect.com

De Japanese Language Proficiency Test. Het meest toonaangevende Japanse taalexamen dat door het Japanse Ministerie van Educatie jaarlijks in meer dan 50 landen wordt gehouden op vijf verschillende niveaus:

N5 - Beginner
N4 - Lichtgevorderd

N3 - Gevorderd
N2 - Vloeiend
N1 - Academisch

('Vloeiend' is trouwens niet hetzelfde is als 'perfect'. Vloeiend wil zeggen dat je jezelf zonder te veel onderbrekingen in een taal kunt uitdrukken. Als je woorden niet kent ben je in staat er omheen te praten.)


De JLPT is een prima manier om je studie Japans een doel te geven; het is iets om naar toe te werken. Maar, zoals we in het Japans zeggen: 'chotto chiyahoya saresugiru kamo'. Er wordt misschien iets te groot over gedacht. Er zijn drie grote kritiekpunten:

1. GEEN spreken
De JLPT vraagt naar grammatica, woordenschat, Kanji-kennis, leesvaardigheid en luistervaardigheid. Je hoeft dus eigenlijk geen Japans te kunnen spreken.Dit heeft tot als vreemd gevolg dat sommige N2-ers (of zelfs N1-ers) helemaal niet zo goed Japans praten.
Vooral studenten in China hebben hier last van. In China klagen veel Japans-studenten dat ze alleen maar grammatica en woorden stampen, i.p.v. gesprekken houden. Gecombineerd met hun vanzelfsprekende Kanji-kennis halen ze soms een hoog JLPT-niveau terwijl hun uitspraak hakkerig en onverstaanbaar blijft.

2. GEEN schrijven
Je hoeft ook geen Japans te kunnen schrijven voor de JLPT. Lezen is genoeg. In Japan heerst sowieso de angst dat de jongere generaties hun schrijfvaardigheid verliezen. Door de komst van de computer kun je hele moeilijke Kanji typen die je wellicht helemaal niet met de pen kunt schrijven. De meeste Japanners kunnen bijvoorbeeld de Kanji 薔薇 typen en lezen, maar niet schrijven. De JLPT stimuleert schrijfvaardigheid dus ook niet bepaald.

3. Het N1-niveau
Mensen met een N1-certificaat weten hoe bizar de grammaticalijst voor dit niveau is om te leren. Een N1-er moet kennis hebben van obscure grammaticale constructies die al honderden jaren niet meer gebruikt worden in de Japanse taal. Hoe nuttig is het nog om deze dingen te leren?En grammatica is niet het enige probleem bij N1. De leesvaardigheid heeft weinig met de Japanse taal te maken. Je krijgt een verzameling ingewikkelde artikelen voorgeschoteld, waar je vervolgens vragen over krijgt. Er is echter geen tijd om deze artikelen volledig te lezen. Ook met een 'native'-leessnelheid zul je tijd te kort komen. Er wordt dus getest op 'tekst-scan-vaardigheid'.

In 2015 komt de JLPT voor het eerst ook naar Nederland! Het examen wordt in de zomer in Leiden gehouden. Helaas is het inschrijfgeld 100 euro! In de omringende landen kost het slechts 60 euro. Dusseldorf is wellicht een betere optie.

PS. 薔薇 lees je als 'bara' en betekent rooswww.JNconnect.com