Te beleefd... zelfs voor Japanners!

Dat Japans een beleefde taal is weet iedereen. Er zijn talloze woorden voor 'ik' en 'jij', en welke je moet gebruiken hangt af van jouw sociale status tegenover de persoon met wie je praat. Maar Japanse beleefdheid gaat veel verder dan dat.

Mensen die in de horeca werken, moeten speciale beleefdheidsvormen gebruiken naar hun klanten. Dit taalregister, dat 'keigo' genoemd wordt, komt buiten plekken als de horeca weinig voor. Mensen die in een restaurant willen werken, moeten in de eerste werkweken vaak een 'Keigo Handboek' uit hun hoofd leren. Maar omdat dit taalgebruik zo onnatuurlijk is, gaat het bij veel mensen fout. 

Mensen proberen TE beleefd te zijn, waardoor de zinnen grammaticaal niet meer kloppen. In dit artikel behandelen we Keigo-fouten.

Nederlands: Hier is uw koffie

Normaal Japans: Koohii desu

Goed Keigo: Koohii de gozaimasu

Fout Keigo: Koohii ni narimasu 

Een heel-veel-voorkomende fout. 'Koohi de gozaimasu' is een beleefde manier om te zeggen 'dit is koffie'. Maar 'koohii ni narimasu'  betekent eigenlijk 'het wordt koffie'. Een beetje vreemd, want het IS toch al koffie!?

Nederlands: We zijn vandaag gesloten

Normaal Japans: Kyoo wa kyuugyoo desu

Goed Keigo: Honjitsu wa kyuugyoo itashimasu

Fout Keigo: Honjitsu wa kyuugyoo sasete itadakemasu

Deze foute zin zie je erg vaak op winkeldeuren. Taalpuristen haten het. De goede zin betekent letterlijk: 'vandaag doen (wij) een dag zonder zaken'. De foute zin betekent:'vandaag hebben wij de mogelijkheid om van u (de klant) een dag zonder zaken te kunnen ontvangen'.

Net als in Nederlands komt deze zin extreem beleefd over omdat er zoveel woorden in staan.Maar er klopt eigenlijk niets van. De winkelier besluit toch zelf om dicht te gaan? Daar heeft de klant toch niets mee te maken?

(Als de klant 100 yen aan de kassière geeft)

Nederlands: U geeft mij 100 yen 

Normaal Japans: 100-en o choodai shimasu

Goed Keigo: 100-en o itadakimasu

Fout Keigo: 100-en kara o-azukari itashimasu

In Nederland zegt de kassière meestal alleen 'dank je wel' als de klant het geld geeft, maar in het Japans laat de kassière weten hoeveel geld zij ontvangt. De goede Keigo-zin betekent letterlijk: '100 yen wordt ontvangen'. De foute zin betekent echter: '(ik) neem (tijdelijk) (een bedrag) vanaf 100 yen in bewaring'.

Het eerste probleem is het woord 'kara' (vanaf). Als je het hebt over een bedrag vanaf 100 yen kan het dus meer dan 100 yen zijn; maar de winkelier ontvangt precies 100 yen. Taalpuristen vinden het woord 'o-azukari' (in bewaring) ook niet goed. Dit woord zegt indirect dat de klant het bedrag ook weer terug zal krijgen; en dat is natuurlijk niet het geval. 

Voor iemand die geen Japans spreekt is (foutief) keigo wellicht een lastig concept. Mensen maken fouten omdat ze beleefd proberen te praten. Maar in het Engels gebeurt dit ook soms. In een vliegtuig hoor je soms "This plane will be landing momentarily". 'Momentarily' klinkt als een beleefde vorm van 'in a moment'; maar momentarily betekent 'heel eventjes'. Dus de zin zou dan betekenen: 'dit vliegtuig gaat heel eventjes landen'.

Japanse les in Rotterdam! Leer Japans via Skype! Japanse cursus thuis! ga naar www.JNconnect.com