Leer tellen: counters en vergeten getallen

Hoe tel je in het Japans? Het klinkt als een simpele vraag; maar Japanse getallen zijn bijzonder gecompliceerd. We kennen eigenlijk twee nummersystemen. De bekendste is afkomstig uit het Chinees en ziet er zo uit:

1  ichi / 2  ni / 3  san / 4  shi / 5  go / 6  roku / 7  shichi / 8 hachi / 9  kyuu / 10 jyuu

Maar Japanners konden ook al tellen voordat ze in contact raakten met China. De cijfers die ze toen gebruikten gingen zo:

1 hito / 2  huta / 3 mi / 4 yo / 5 itu / 6 mu / 7 nana / 8 ya / 9 kokono / 10 towo

In de loop der tijd is het orginele Japanse systeem een beetje op de achtergrond geraakt. We tellen voornamelijk met de Chinese getallen. Behalve de getallen waar het woord 'shi' in voorkomt. Shi (死) betekent namelijk ook 'dood' en is een ongeluksgetal in het verre oosten. Hierdoor gebruiken mensen liever de Japanse getallen 'yon' en 'nana' in plaats van de Chinese 'shi' en 'shichi'. Maar dit is niet het enige geval waarbij de oude Japanse getallen soms terugkeren.

Een andere interessant Japanse taalfenomeen zijn de Suushi (nee, niet 寿司, maar 数詞), ookwel 'counters' genoemd. Als je in het Nederlands zegt: "aa, ik zie er twee!", dan kan die 'twee' op alles slaan. Ik zie twee mensen, twee potloden, twee konijnen, enzovoort. In het Japans vervorm je het getal 'twee' om aan te geven wat voor soort object je telt. Soms vervorm je het chinese getal, en soms het oude Japanse. Bijvoorbeeld:

"aa, futari da" (twee mensen)

"aa, nihon da" (twee cylinder-vormige objecten)

"aa, nihiki da" (twee kleine dieren)

"aa, futakire da" (twee slices; pizza, brood etc)

Er zijn meer dan 500 verschillende Suushi in de Japanse taal. De meesten daarvan worden niet of nauwelijks gebruikt, en er zijn twee hele handige 'universele counters'. De counter '個' (ikko, niko, sanko) en 'つ' (hitotsu, futatsu, mittsu). Deze twee counters kun je gebruiken als je niet zeker weet hoe je het object telt.

PS. Voor de JLPT N1-plussers onder ons. Hoe lees je deze vier Kanji:  廿 廾  丗 卅?   Deze vier tekens zijn obscure Kanji voor twintig (廿 en  廾) en dertig (丗 en 卅) en lees je dus alsnijyuu en sanjyuu.

Japanse les in Rotterdam! Leer Japans via Skype! Japanse cursus thuis! ga naar www.JNconnect.com